Adet düzensizliği, infertilite ve tüylenme artışı gibi şikayetlere yol açan polikistik over sendromu en sık karşılaşılan kadın hastalıkları arasında yer alır. Hormonal bozuklukların neden olduğu polikistik over sendromu aynı zamanda pek çok hastalığın oluşmasına sebebiyet verir. Söz konusu rahatsızlık adet düzensizliği başta olmak üzere çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Devamında androjen seviyelerinin artması ve yumurtalıklarda kist oluşması gibi semptomlara neden olur.
Polikistik over sendromunda erken teşhis ve tedaviye başlamak oldukça önemlidir. Kadınların genel yaşamını doğrudan etkileyen bu rahatsızlığın tedavi edilmemesi kalp ve damar hastalıkları, şeker ve hipertansiyon gibi hastalıkların görülme riskini artırır. Hormonal bozukluktan kaynaklanan polikistik over sendromunun ilerlemesi bazı durumlarda kısırlığa dahi yol açabilir.
Polikistik over sendromu başlangıçta belirti göstermeden varlığını sürdür ve zaman ilerledikçe çeşitli semptomlarla ortaya çıkar. Genel olarak hastaların şikâyet ettiği durumlarda şu şekildedir:
Adet düzensizliği ve döngüde yaşanan problemler
Kilo artışı ve vücutta artan tüylenme
Ciltte lekelenme ve sivilce problemleri
21-35 gün arasında görülen iki regl arasında kanama olması
Göğüslerde hassasiyetin artması ve boyut değişiklikleri
Yumurtalıklarda yaşanan hormon değişikliğinden kaynaklanan hamile kalamama durumu
Koltuk altı, ense ve kasık bölgesinde cilt görünümünün değişmesi
Depresyon ve seste kalınlaşma
Polikistik over sendromunun ortaya çıkış sebebi tam olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte bu rahatsızlığa neden olan en önemli faktörün genetik ve çevresel faktörler olduğu düşünülmektedir. Aynı zamanda aile bireylerinde polikistik over öyküsü bulunan kadınların bu hastalığa yakalanma olasılığının daha yüksek olduğunu söylemek mümkün.
Polikistik over sendromuna sebep olan bir diğer faktör de obezitedir. Fazla kilo ve bununla birlikte gelen insülin direnci, hiperinsülinemiye (kanda insülin hormonu düzeyinin yükselmesi) sebep olur. Buna bağlı olarak vücutta androjen hormonu sentezi artar ve cinsiyet hormonlarının vücuttaki dengesi bozulur. Devamında yumurtlama bozuklukları ve anovülasyon olarak adlandırılan yumurtlayamama problemi kendini gösterir. Yumurtlama düzeninin bozulması ise yumurtalıklarda kist oluşumuna neden olur. İlerleyen dönemlerde de polikistik over sendromu olarak adlandırılan bu rahatsızlık ortaya çıkar.
Polikistik over sendromu, yumurtlama gerçekleşmediği veya çok nadir olduğu için adet düzensizliği ile kendini gösteren bir rahatsızlıktır. Doğurganlık döneminde görülen bu sendrom hamile kalmakta güçlük çekme problemlerini beraberinde getirebilir. Ancak hamile kalmayı olumsuz yönde etkileyen polikistik over sendromunun kalıcı bir kısırlık nedeni olduğu söylenemez. Polikistik over sendromu olan hastaların bazıları hamile kalmayla ilgili herhangi bir problem yaşamadan hayatını devam ettirebilir.
Polikistik over sendromu tanısı koyabilmek için pek çok teste ve aşamaya ihtiyaç duyulur. Çoğunlukla genç erişkin ve ergenlik döneminde görülen bu rahatsızlık hayat kalitesini doğrudan etkiler. Polikistik over şikâyetiyle gelen bir hastaya tanı konulması için kişinin öyküsü, radyoloji testleri ve klinik bulgular gibi pek çok faktörün incelenmesi gerekir. Polikistik over sendromu tanısı koymak için öncelikle şu yöntemler uygulanır:
Polikistik over sendromu adet bozuklukları, tüylenme, saç dökülmesi ve ses kalınlaşması gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtileri yaşayan bir hastanın öncelikle vajinal ya da pelvik ultrasonografi ile rahim ve yumurtalıkları detaylı olarak incelenir.
Detaylı bir incelemek için hormon seviyelerinin ölçülmesi amacıyla adetin 3. gününde kan testi yapılır.
Yumurtlamayı sağlayan hormonlar ultrason aracılığı ile incelenir. Çıkan sonuca bağlı olarak hastalığın kesin tanısı konulabilir.
Yumurtlama döngüsünü düzenleyen FSH ve LH hormonları bu süreçte oldukça önemlidir. Bu nedenle östrojen ve androjen hormonunun incelenmesi gerekir. İnceleme sonucunda ortaya çıkan androjen hormon seviyesinin yüksek, östrojen hormonunun düşük olması kesin tanı için büyük önem taşır.
Polikistik over sendromu yaşayan hastaların ultrasonografi incelemelerinde yumurtalıkların birinde veya her ikisinde kist görülür. Yumurtalıkların herhangi birinden kist görülmesi hâlinde hastalık için kesin tanı konulabilir.
Polikistik over sendromu tedavisi hastanın durumuna bağlı olarak değişiklik gösterdiği için tek bir tedavi yönteminden söz etmek doğru olmaz. Uzman doktorlar tarafından yürütülen bu tedavide hastanın yaşı, hastalık belirtileri ve durumu etkin rol oynar. Genel olarak polikistik over sendromunda uygulanan tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:
İdeal kilosunun üzerinde olan hastaların öncelikle ideal kilosuna ulaşması için zayıflaması sağlanır. Kilonun kontrol altına alınamaması polikistik over sendromu tedavisini zorlaştırabilir. PKOS tedavisine vücudun yanıt vermesi zorlaşır.
Bir hasta polikistik over sendromunda adet düzensizliği problemini yoğun olarak yaşıyorsa hormon iğneleri ve yumurtlamayı sağlayan ilaç tedavileri devreye girer.
Düzenli adet döngüsünün oluşması için hastanın durumuna bağlı olarak doğum kontrol hapı yöntemi tercih edilebilir.
Bunun yanı sıra akne ve tüylenme probleminin giderilmesi için de hormon tedavisi veya doğum kontrol hapları kullanılabilir.
Hasta, yumurtlama işlevini kaybeden yumurtalıklara sahipse cerrahi yöntemler devreye girebilir.
Polikistik over sendromunda erken teşhis ve tedavi, hastalığın ilerleyişinin durdurulması açısından oldukça önemlidir. Erken teşhis sayesinde hastaya özel tedavi planı oluşturulur ve polikistik over sendromu başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.
Polikistik over sendromu tedavisinin başarı oranı erken teşhis ile doğrudan bağlantılıdır. Tedaviye erken dönemde başlayan hastalar bu rahatsızlığın ilerlemesini engelleyerek kısırlık riskini en aza indirebilir. Polikistik over sendromu tedavisinde kadın hastalıkları uzmanının yanı sıra diğer branşlardan uzmanların da sürece dâhil olması gerekebilir.
Polikistik over sendromunda hastanın durumuna göre kullanılan ilaçlar ve cerrahi yöntemler değişiklik gösterebilir. Hastaya uygulanan işlemlere, tedaviyi yürüten uzmanın tecrübesine ve klinik şartlarına bağlı olarak polikistik over sendromu fiyatları değişebilir. Ayrıntılı bilgi ve randevu için kliniğimizle iletişime geçebilirsiniz.
