Doğum Öncesinde Glikoz Tarama ve Glikoz Tolerans Testi

Bu ağrısız testlerin ne olduğunu ve ikinci üç aylık döneminiz boyunca neden bunları yaptırmanızın önemli olduğunun bilinmesi gerekir. Bu testler kadın doğum dönemleri için en çok tartışma yaratan testler arasındadır ve çoğu anne adayının da hamilelik dönemlerinde glikoz konusunda tereddütleri görülür.

dogum-oncesi-glikoz

Glikoz taraması genellikle gebeliğin 24 ve 28 haftaları arasında yapılır. Gestasyonel diyabet için tarama yapılan testte yüksek kan şekeri seviyesi (şeker) ortaya çıkarsa gebelik diyabet tanısını doğrulamak için bir glikoz tolerans testi daha yapılır. Yapılacak bu ikinci test ile birlikte kesin sonuca varılmaktadır. Testlerin yapılması, test sonuçlarının değerlendirilmesi gibi durumlar doktor tarafından anne adayına belirtilir. Böylece zamanı geldiğinde herhangi bir ihmal yaşanmadan kişilerin testleri ve hamilelik sürecini ilerletmesi mümkün olacaktır.

Testleri Hangi Hamileler Yaptırmalı?

Eğer 30 yaş üzerindeyseniz, ailesinde şeker hastalığı varsa, gebelik sırasında erken gebelik yaşıyorsanız  gebelik sırasında bir glikoz taraması yaptırmanız gerekir. Fakat bu ölçütlerden herhangi birine uymanız halinde bile test yaptırmanız önerilir. Çünkü gebelik diyabeti yaşayan kadınların yarısında bile tüm faktörlerin hepsi görülmez. Tarama yapılan kadınların yaklaşık yüzde 15-20’sinde glikoz anormal seviyelerde çıkar. Test sonuçları bu şekilde olan kadınlar için yapılacak ikinci testte ise yaklaşık yüzde 15’lik bir grupta gebelik diyabeti olduğu teşhis edilir.

Gebelik Diyabeti Nasıl Kontrol Altına Alınır?

Gebelik diyabeti diyet, egzersiz veya insülin ile kontrol edilebilir. Ancak yükselmiş glikoz seviyeleri fark edilemiyorsa, annenin kandaki aşırı miktardaki şeker, bebeğin makrosomik olma ihtimalini yükseltir. Bu da gebelik diyabeti için istenmeyen sonuçlardan birisidir.  Makrosomik bebekler doğuma uyum sağlamada güçlük çeker ve sarılık, düşük kan kalsiyum seviyeleri veya hipoglisemi gibi sağlık sorunları görülebilir. Fakat tüm bu risklerin görülmemesi adına glikoz tarama ve glikoz tolerans testi, gebelik diyabeti erken teşhisi için yeterlidir.

Glikoz Testi Nasıl Yapılır?

Glikoz taramada glikoz çözeltisi içilir. Anne adayı suyu içtikten bir saat sonra damardan bir kan örneği alınır ve glikoz seviyesi analiz edilir. Eğer yüksek bulunursa (genelde 130 mg / dL’nin üzerinde olursa) glikoz tolerans testi yaptırılması istenir. Bu aşamada ise test öncesindeki gece boyunca hiçbir şey yenmemesi istenir. Daha sonra daha yüksek bir dozda glikoz çözeltisi verilir. Ardından kanınız üç saatlik bir süre boyunca birkaç kez örnek alınarak kontrol edilir. Glikoz testinde klasik prosedürler takip edilir ve isteyen annelere gerekli olan testler yapılarak sonuçlar verilir.

Test Sonuçları Ne Zaman Çıkar?

Glikoz tarama ve testlerinde sonuçlar hemen alınabilir. Hastane ve sağlık merkezlerinin yoğunluğuna göre bu süre uzayabilir ama kan örneğinin incelenmesi basit bir işlemdir. Diyabet tespit edilmesi gebelik için hayati tehlike taşımaz. Fakat önlem alınmasını gerektirir. Diyabet gebeliğin en yaygın komplikasyonlarından biridir; ABD’deki tüm gebelerin yaklaşık yüzde üç ila beşinde bu durum söz konusudur. Genellikle yaşam tarzını değiştirmeniz, hamileliğinizin süresi boyunca yakından izlenmeniz gerekebilir. Ancak doğumdan hemen sonra gebelik diyabeti tamamen kaybolur. Bu bakımdan gebelik diyabeti sadece gebelik dönemi ile sınırlanan bir rahatsızlıktır.

Hamilelik sürecinde diyabet ve glikoz taramasına yönelik çok farklı tartışmalar vardır. Hamilelerin unutmaması gereken durum bu testin ve kontrollerin zorunlu olmadığıdır. Her anne adayı bu testleri yaptırmak istemiyorsa doktoruna bu konuda danışabilir. Bu anlaşılabilir bir durumdur ve özellikle doktor tarafından bir risk bulunmuyorsa, testin yaptırılması istenmez. Fakat riskli bir durum tespit edilmesi halinde kişilerin bu konuda istemeden de olsa testi yaptırabilmesi mümkündür. Bu konuda doktor ile hamile arasındaki durumun iyi sürdürülmesi ve gerekli görüldüğü takdirde desteğin alınması gerekir.

Test Sonuçları Olumsuz Çıkarsa Ne Olur?

Testlerde istenen sonuç alınmazsa, doktor tarafından yine iyi bir tedavi süreci başlatılarak anne adaylarının sağlıklı bir şekilde doğum yapabilmesi amaçlanır. Bu konuda doktorun deneyimi önemlidir. Özellikle şekere bağlı olarak yaşanabilecek rahatsızlıklara karşı önlem alınması ve bu konuda tüm ihtimallerin göz önünde bulundurulması gerekir. Doktor tarafından yapılacak kontrollerde herhangi bir sorun tespit edilirse, hemen müdahale edilerek mevcut sorunun giderilmesi de gerekecektir. Olumsuz sonuçlarda kadınların bu konuda hazırlıklı olması da önemlidir.

Esra Çabuk Cömert
Yazar:

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Son Güncellenme Tarihi: 05.01.2024