Tüp Bebek Tedavisinde Bebeğin Cinsiyeti Belirlenebilir Mi?

Tüp bebek tedavisi yaptırmak isteyen çiftler, bu tedavinin nasıl uygulandığı kadar, bebeğin cinsiyetinin belirlenebilir olup olmadığını da merak ediyor. Tıp dünyasında bu konu etik açıdan da tartışılmaya devam ediyor. Tüp bebek tedavisi ile bebeğin cinsiyetini belirlemek mümkündür. Bebeğin cinsiyetini belirleme yöntemi kısaca PGT (Preimplantasyon Genetik Tanı) olarak adlandırılıyor. Ancak bu yöntemin uygulanabilmesi için de belirli koşulların mevcut olması gerekir. 

PGT Yöntemi Nedir? 

PGT en genel şekliyle bir genetik ayıklama tekniğidir. Embriyonal dönem olarak adlandırılan dönem içerisinde döllenmiş olan yumurta anne karnına konmadan önce bebeğin cinsiyeti belirlenebiliyor. Bu yöntem ailelerin bebeklerinin cinsiyetini seçebilme imkanını sunuyor ve dünyanın pek çok ülkesinde uygulanıyor. Aslında PGT tekniği tüp bebek tedavisinde genetik anlamda bozukluğu olan embriyoları belirlemek ve ayıklamak için kullanılıyor. Ancak bebeğin cinsiyetini belirleme noktasında da % 99 gibi yüksek bir oranda başarı sunuyor. 

Tüp Bebekte Cinsiyet Seçimi Yapmak Yasal Mı? 

Ülkemizde uygulanan tüp bebek tedavilerinde, bebeğin cinsiyetini seçmek yasalara aykırıdır. Sadece tek bir istisnai durumunda doktor raporunun olması halinde bebeğin cinsiyetinin seçilmesine izin verilir. O da genetik aktarımı yapılabilen hastalıkların bazılarının sadece kız ya da sadece erkek bebeklere geçiyor olmasıdır. Anne ya da babada bu durum varsa, anomali ya da kromozomal aktarımın belirli bir cinsiyete geçtiği için özel izinle bebeğin cinsiyetinin seçilmesine izin verilir. 

Dünyanın bazı ülkelerinde çeşitli koşulların mevcut olması durumunda yasal olarak bebeğin cinsiyeti seçilebiliyor. Hangi durumlarda PGT ile bebeğin cinsiyetinin seçilebileceğini şu şekilde sıralayabiliriz: 

  • Kadının 40 yaşını aşmış olması durumunda 
  • Ailenin anomaliye sahip bir çocuklarının olması halinde 
  • Kadının ya da erkeğin herhangi bir genetik hastalığa sahip olması durumunda
  • Sürekli tekrarlayan düşük durumunda 
  • Amniyosentez korkusu olan kadınlarda (35 yaş üstü olmak kaydıyla) 
  • Engelli bebek riskinin çok yüksek olduğu hallerde
  • Bebeğin cinsiyetiyle ilgili genetik bozukluklar olması durumunda
  • Genetik olarak bebeğe aktarılma olasılığı bulunan kromozomal bozukluğu olan kişilerde

Kimi ülkelerde ise daha hafif koşulların söz konusu olduğunu belirtmek lazım… Örneğin bebeğin cinsiyetini seçebilme şansı, sadece iki çocuğa sahip olan ailelere tanınıyor. Her iki çocuğun aynı cinsiyette olması durumunda, diğer cinsiyeti seçebilme imkanı tanınıyor. Ancak aynı zamanda genetik aktarımı yapılabilecek bir hastalık ya da anomalinin mevcut olması durumunda da PGT tekniği yasal olarak gerçekleştirilebiliyor. Hindistan ve İsrail’de ise tamamen serbest bir şekilde bebeğin cinsiyetinin seçilmesine izin veriliyor. Kıbrıs’ta ise ülkemize nazaran koşullar daha hafif. Bazı ülkelerde ise ailelerin sadece tek bir çocuğunun olması, diğer cinsiyeti seçebilme hakkını elde etmeleri için yeterli oluyor. 

Tüp bebek Yumurta Toplama İşlemi Nasıl Yapılır?

PGT Yöntemi Hamile Kalma Şansını Düşürür Mü? 

Halk arasında maalesef bu yönde bir inanış da var. Ancak PGT yönteminin uygulanmış olması, hamile kalma olasılığı üzerinde etkili değildir. Gebe kalma olasılığını yükseltmez ya da azaltmaz. 

Cinsiyet Seçimi İşleminin Riskleri Nelerdir?

Cinsiyet belirleme işlemi, annenin rahmine bebeğin yerleştirilmesinden önce faydalanılan bir durumdur. Tüp bebek sürecindekiyle aynı şekilde ilerleyen bu sistem sayesinde, embriyodan alınacak örneklerle bebeğin cinsiyeti kolaylıkla belirlenebilmektedir. Sadece cinsiyet için değil aynı zamanda kalıtsal bir hastalığın olup olmadığı gibi konulara da ışık tutan bu hizmetin bazen riskleri bulunabilmektedir.

Cinsiyeti erkeklerin spermlerinin belirlediği bir gerçektir. Bu nedenle, erkeklerde bazı durumlarda kromozomları farklılaştırmak ve artırmak için ilaç takviyesi gerekebilir. Yan hastalıklar ve durumlar, bu ilaçların kullanımını engelleyebilir. Bu nedenle cinsiyet belirleme işlemi yapmadan önce mutlaka doktorunuza danışmalı, onun önerdiği yönergede ve düzende bu testleri yaptırmalısınız. Ülkemizde yasal olmayan bu süreç için hastalar Kuzey Kıbrıs’ı sıklıkla tercih etmektedir.

Tüp Bebek Tedavisine Başlayacaklara Tavsiyeler

Gebelik Oluştuktan Sonra Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Hurafeler ve batıl inançların yanında bilim en doğru yol göstericidir. Bebeğin embriyo olarak anne rahmine yerleşmesinden sonra, cinsiyetini tanımlamak için farklı yöntemler yapılabilir. Bunun için kullanılan, en bilindik yöntem ultrasondur. Eğer embriyo rahmin içinde değilse yapılabilecek tanılardan birisi biyopsidir. Biyopsi sayesinde bebeğin cinsiyeti ve kalıtsal hastalıkları incelenebilir.

Özel sistemler ve teknolojiler kullanarak, ilaç ile desteklenerek bebeğin cinsiyetinin belirlenmesi de sağlanabilir. Özellikle tüp bebek hizmetinde, bebeklerin cinsiyetinin belirlenmesi işlemi yapılmaktadır. Erkeklerdeki farklı genlere sahip spermlerin ayrıştırılmasıyla, gerektiği zaman ilaç kullanımıyla elde edilecek olan cinsiyette bebeğe sahip olabilirsiniz. Süreçte yardım alacağınız doktorun ve kurumun seçimi de son derece önemlidir.

Tüp Bebek Prosedürüyle Cinsiyet Belirleme

Tüp bebek prosedürü, kadın ve erkeklerin vücutlarında oluşturulan yumurta ve spermlerin en kalitelisini uygulamaya sokmaktır. Yapılan araştırmalar ve uygulamalarla bu süreç içerisin bebeğinizin cinsiyetinin belirlenmesi de eklenebilmektedir. Özellikle kız ya da erkek bebek isteyen anne ve baba adaylarının tercih edebileceği bu yöntem son derece popülerlik kazanmıştır.

Babadan alınan sperm örnekleri incelendikten sonra yapılacak ayrıştırma ve incelemelerle, spermlerin kromozom dağılımı görülebilir. Bu da bebeğin olası hangi cinsiyete dahil olacağını gösterir. Gerektiğinde ilaç kullanımıyla desteklenebilen bu durum için tüm tedbirlerin doktorunuz tarafından alındığına emin olmalısınız. Yumurta ve sperm dışarıda birleştirilerek embriyo oluşturulur, oluşan embriyodan biyopsi yapılarak cinsiyeti belirlenir ve gebelik başlatılır.

Esra Çabuk Cömert
Yazar:

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
Son Güncellenme Tarihi: 05.01.2024