Yumurtalıklar, kadınların karın alt bölgesinde yer alan rahmin içinde yer alan sağda ve solda olmak üzere iki adettir. Bu yumurtalıklar, kadınlarda östrojen ve progesteron hormonları üretme görevi üstlenmektedir. Yumurtalık kisti, yumurtalıkların içerisinde ki sıvı dolu keseciklerdir. Etrafı zar şeklinde çevrili olan kistler çoğu zaman zararsızdır. Her kadında görülebilen yumurtalık kisti, adet dönemlerinin ağrılı ve sancılı geçmesine sebep olduğu gibi bazen hiçbir belirti vermemektedir.
izyolojik ve patolojik olarak ikiye ayrılan kistlerden fizyolojik kist, kadınlarda her adet dönemi içerisinde folikül adı verilen küçük bir kist gelişir. Yumurtlama döneminde bu kistin içerisine kan dolar ve gebelik varsa eğer progesteron hormonu salgılamaya başlar. Gebelik söz konusu değilse adet kanaması ile kist dışarı atılır. Her ay vücudun bu şekilde yenilenmesini sağlayan kistlerin zararı yoktur; fakat adetle atılamayan kistler vücutta büyümeye başlar. Bu fizyolojik kistler zamanla küçülüp kaybolmaktadır. Kistler kaybolmaz ve ağrı, sancı, halsizlik gibi durumlara sebebiyet verdiği anda doktora gidip kontrol altında olmalı, gerekirse tedavi görmelidir.
Kistler bazen varlığını bile hissettirmezken bazen şiddetli belirtiler vermektedirler.
Yumurtalık Kistinin Teşhisi
Kistler, uzman hekimler tarafından belirtilere bakarak teşhis koysalar da kesin bir teşhis konması için hastanın ultrasona alınması gerekmektedir. Evli olan kadınlarda vajinal
muayene ile de teşhis konmaktadır. Kistlerin teşhisinde jinekologlar, durumun seyrine göre MR ve tomografi de istemektedirler.
Kistlerin teşhisinde kullanılan başka bir yöntem ise hormonal testlerdir. Bu testler sayesinde iyi huylu ya da kötü huylu kistler tespit edilmiş olur. Doppler Ultrasonografi yöntemiyle de kistlerin iyi veya kötü huylu olanı tespit edilip tedavinin hızlanmasında yardımcı olmaktadır.
Over kist rüptürü adı verilen yumurtalık kisti patlaması, yumurtalık içindeki sıvının artması ile meydana gelen bir olaydır. Ağrı ve kanamaya sebep olacağı gibi hiçbir şekilde ağrı ve sancı hissi vermeyebilir. Yumurtalık kisti patlamasında meydana gelen ağrı ve sancılı durumda yapılacak en önemli şey hemen uzman bir hekime başvurmaktır.
Yumurtalık kistleri, jinekolog tarafından muayene sonucu ilaç ya da cerrahi bir operasyonla tedavi edilmektedirler. Risk söz konusu olmayan kistler, doğum kontrol hapları ile tedavi edilir. Tedavinin diğer bir aşaması olan Laparoskopi, küçük çaplı kistlerin tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Büyük çaplı kistlerde ise Laparotomi tedavisi uygulanır. İyileşme süreci hastanın durumuna göre ve hastalığın seyrine göre değişmektedir. Bu süreç kişiden kişiye de fark eder.
Gebelik dönemi kadınların en hassas ve bedensel olarak korunmanın düşük olduğu zaman dilimidir. Gebelikten önce ve sırasında en çok rastlanan hastalık ise kistlerdir. Kistlerin genelinin iyi huylu olduğu ve zarar vermediği düşünüldüğünde gebelikte bir sorun olarak düşünmekten ziyade kontrol odaklı olmak önerilir. Gebeliğin 16 veya 18. haftalarında bebeğin gelişimine engel olacak bir yapıda veya büyüklükte olup olmadığına bakılır. Doktorunuz bunu gözden çıkarmadan ultrason yapacaktır. Genelde kendiliğinden yok olur veya bebekle birlikte yani doğum sırasında çıkarılır. Bu nedenle korkutucu tabloların gelişmesinin ihtimali azdır. Yine de kontrolleri aksatmamak veya doktorun yönlendirmelerine uymak son derece önemlidir.
Hamile kadınların 14. Haftaya kadar bilemedikleri rahatsızlık olan yumurta kisti, 20. Haftadan sonra doktor kontrolü ile ilaç tedavisine başlanarak eritilme yoluna gidilir. Ayrıca kistin zararı ve büyüklüğü göz önüne alındığında 18. Hafta itibari ile cerrahi yöntemle kist alınabilir. Bu süreçte doktorun tavsiyelerine uymak, düzenli ilaç kullanmak, uyku saatlerine dikkat etmek ve sık sık dinlenmek anneler için önemlidir.
Yumurtalığın içinde veya üstünde bulunan içi sıvı dolu olan yapılara, yumurtalık yani over kisti denmektedir. Genellikle küçük olan bu kistler, herhangi bir soruna neden olmadan kendiliğinden geçebilmektedir. Bazıları ise patlayarak önemli sorunlara neden olabilmektedir. Yumurtalık kistlerinin üç çeşit tedavi yöntemi bulunuyor. Birinci yöntemde, kistin gelişimi izlenir ve kendiliğinden yok olması beklenir.
Bu yöntem, çok küçük ebattaki kistlere uygulanmaktadır. İkinci yöntem ise, ilaç tedavisidir ve doğum kontrol hapları ile kistin küçültülerek yok olması sağlanmaktadır. Üçüncü yöntem ise, cerrahi müdahale ile kistlerin alınmasıdır. Bu da büyüyen ve ağrı yapan kistler için kullanılmaktadır. Kistin kansere dönme durumu varsa, kist ile birlikte yumurtalıklar ve uterus ta alınabilmektedir.
Her reglde yumurtalık inde folikül kist oluşur. Folikül kist 3 cm çapındadır ve içinde de yumurta hücresi bulunur. Kist çatladığında içinde bulunan yumurta dışarı atılır ve döllenmeye hazır bir hale gelir. Eğer döllenme 2 hafta içerisinde olmazsa regl görülür. Reglle birlikte kistte atılmış olur.
Yumurtalık kistlerinin bir de türleri bulunur.
Bu türler şu şekilde sıralanabilir;
Yumurtalık kisti türleri bu şekildedir. Genç yaştaki insanlarda genelde folikül kisti görülür. Regl dönemlerinde bittiği için herhangi bir tedavi gerektirmeyen bir kist türüdür.
Bu bölümde Yumurtalık Kistleri üzerine sıkça sorulan sorulara ve cevaplarına ulaşabilirsiniz.
